ISA NA NAMANG NEW YEAR'S EVE

Maya-maya nang konti, putukan. Tanda ng pagluluwal ng panibagong taon. Magsisigawan ang marami. Magbubunyi. Magdiriwang. At kasabay ng lahat ng ingay at liwanag ng lusis, kwitis, rebentador, watusi, super lolo, bawang, torotot, kalembang ng kampana, pukpukan ng kaldero at busina ng mga sasakyan, kakapit ang bawat isa sa bagong pag-asang kakambal na isinisilang ng bagong taon habang inililibing ang nakaraang tatlong daan at animnapu't limang araw.

At sa mga nagbabadyang ingay ng sangkatauhan, sino naman ang hindi magnanais ng katahimikan? Yung tulad ng pananahimik na dumarating kapag pagod na tayo sa pakikipagtalo at pakikipag-usap. Yung pananahimik matapos nating maibulalas ang mga dinadalang kabigatan na ihinahanap ng lunas mula sa isang kaibigan, isang tagapayo o maging sa Dios. Yung pananahimik na talos ang kalapastanganan ng pagbibitiw ng kahit isang salita lamang. Yung pananahimik na naghuhugis pitagan sa paglipas ng sandali.

Si Freddie Aguilar ba ang umaalo sa isang binging, “Mapalad ka, o kaibigan, napakaingay ng mundo?” At sa kabila ng mga kaingayang ito, naroon pa rin ang ating pagnanasang idagdag ang ating tinig sa angaw-angaw na nagpapaligsahang madinig. At dahil marami tayong gustong sabihin, naroong ipaggiitan ang sarili magkaroon lang ng entablado anuman ang ating sampu-samperang opinyon.

Dati-rati, ang hilig kong bumangka. Dala marahil ng kabataan at ng kagustuhang maging sentro ng maraming kuwentuhan. Yung makilalang mahusay ka, magaling, maraming alam. Pumapalakpak ang tenga kapag naitatanghal na bida sa bawat diskusyon. At dahil naniniwala ka na rin sa sariling bida ka nga at isa kang paham, napapawalay ka sa karamihan, itinatangging ikaw ay pangkaraniwan at naiiwan kang mag-isa.

Kaya nga, laking tuwa ko nang unti-unti kong matutunan ang magpakahinahon. Isa sa mga magagandang prinsipyo ng pakikipagtalastasan ay hindi lamang ang pagkakaroon ng paninindigan sa iba’t-ibang aspekto ng buhay na kung sadyang lilimiin ay hindi naman lubhang mahahalaga. Bagkus, mas matimbang ang magkaroon ng katahimikan para magmuni-muni, para makinig, para matuto mula sa higit pang marurunong nang sa gayon ay madagdagan pa ang mga bagay na alam mo na. Pakiwari ko lang sa sarili, lumampas na marahil ako sa puntong ang naririnig ko na lang ay ang sarili kong boses, ang sarili kong halakhak, at ang palakpakan ng ibang tao. Totoo nga yatang habang tumatanda ka, mas nagiging masigasig kang hindi mapansin.

At dahil mas naghahanap ka na ng katahimikan, higit kang maraming nadirinig.

Unti-unti mong natatantong wala kang pinagkaiba sa mga pangkaraniwan, Na ituring mo mang higit kang maalam kaysa sa nakakarami, patas lamang ang mga pinagdaraanan nyo sa buhay, at iisa lang ang kauuwian. At magkaminsan pa nga’y mas hitik sila sa kasiyahan at mas lipos ng kaligayahan — kahit bulag silang umiibig na tulad ng isang ina sa bunsong anak, bulag na umaasa tulad ng isang pangkaraniwang dalagang nangangarap makapagsuot ng kahit pangkaraniwang hiyas man lamang, bulag na nagmamataas at nagmamalaki tulad ng isang amang hindi mapatawad ang isang alibughang anak. Dahil sa mga kabulagang iyon, doon ipinagdiriwang ang bawat pintig at tibok ng puso at ang rubdob ng pagiging buhày.

Unti-unti mong nauunawang, balanse ang lahat. Na saklaw ng lahat ng panahon ang mga pagkakatumbalik at ang pag-inog ng buhay. Na ang kahapon, ngayon at bukas ay pagtatakda lamang ng mga pamantayang naghahati sa mga buo. Na ang totoo ay sakop tayo ng magpasawalang-hanggan. Hindi ba’t ang isang bata ay tatanda rin sa iisang katawan? Hindi ba’t sa bawat katauhan ay mayroong banal at makasalanan? Hindi ba’t dumaraan ang katawan sa pagkakasala upang maunawaan ng kaluluwa ang biyaya ng pagpapatawad? Na ang potensiyal na santo ay nasa katawan rin ng isang makasalanan? Na kakambal na ng kasalanan ang kapatawaran? Kung ang lahat ng bagay ay sa Dios nagmula at ang lahat ng bagay na mula sa Dios ay mabuti, tama bang isiping lahat ng ating mga karanasan ay pawang mabubuti: maging buhay o kamatayan, kasalanan o kabanalan, karunungan o kamangmangan man dahil ito ang pagiging tao? At kung matatanggap ito nang maluwag sa dibdib, ano pa dapat nating alalahanin?

Unti-unti mong naaarok na sa pakikinig, naroon ang pagtitiwalang bahagi ka ng Isa. Na ang mga sariling saloobin at mga hinaing at mga dalamhati ay bahagi rin ng panaghoy ng mga umaasa, ng halakhak ng mga paham, ng pagtangis ng mga nagngingitngit, ng paghihingalo ng mga namamatay. Lahat sila’y nakalingkis, nakatali, nakayapos, nakakawing, nakapulupot, nakasalabid sa isang-libo’t isang pagkakabuhol. At lahat ng mga tinig at ingay at pangarap at pag-asa at pighati at lumbay at kaluguran at kagalakan at kabutihan at kasamaan ng bawa’t isang nilalang ang siyang bumubuo sa sangkatauhan at sa sangkamunduhan.

Samantala, habang mataman kang nakikinig sa kakoponya ng sala-salabat na tinig, ramdam mo, tanggap mo, alam mong bahagi ka ng agos at ng lumulutang na musika ng buhay, bago man o luma ang taon.

AKO BA ITO?

The day after I posted ISA NA NAMANG DECEMBER 16, I received a 4-page note from a very good friend who happens to be a very good editor of a very good Christian publication.

I didn’t think she would be that observant of me.
The list below details how much of me she knows.
And I bow in silence, utterly utterless.


52 THINGS I LEARNED FROM MY AMAZING FRIEND


1 First encounters can be mesmerizing.
2 Pressure can bring out the poet in you.
3 You’re never too old to go and finish college.
4 Doing books of Ed Lapiz depends on miracles (more miracles follow, too!).
5 In the midst of a daunting task, God reveals a dreamboat.
6 Comfort is just an e-mail or text away.
7 God rewards stubborn faith that says, “Basta!”
8 Be proud of your age when you hit gold. That way, your youthful looks
astound people more.
9 Nine year’s practice is good preparation for an unforgettable tandem.
10 You can only attempt so much in writing a blurb for Ed Lapiz…unless you’re a
Joey L. Garcia!
11 No matter how deadly a deadline may seem, it’s possible that it can be met
beyond your wildest dreams.
12 Charming gatekeepers do exist.
13 Timely hugs from a sweet-smelling friend can be addictive.
14 Love and serve your pastor so he can do greater things.
15 Treat your fellow sufferers nicely. They deserve it.
16 Piliin at tangkilikin ang sariling atin.
17 Look forward to retirement and your senior citizen’s discount cart.
18 Have an “apo” week.
19 Smell your best.
20 Leave your cellphone unattended when you’re doing personal ministry.
21 Keep your first Bible. It has a story to tell.
22 Help your friends. You’ll always be full of love.
23 Overspeeding brings about “to die is gain” talk. It’s not a good feeling.
24 Enjoy the rain. The e-mail can wait.
25 The spa is a non-negotiable.
26 To live longer, pass on your eye strain.
27 The tougher the project, the more it should be accomplished. But it’s ok to
set it aside for a while.
28 Tell friends what you want them to give you on your birthday.
29 Skip the condiments. Even the gravy.
30 Have a cabinet for your favorite things.
31 Nike is right. Impossible is nothing.
32 Mentally recite “Ayokong manakawan ng happiness” 70 x 7 times when delays
seem endless.
33 Always praise God for His goodness during and after a crisis.
34 Master the death-defying skill of texting while driving. (It will scare the
texter on the other end to silence.)
35 Say something nice and funny to those who serve you. It will make their day.
36 Anticipate and enjoy delays. Things aren’t really that bad.
37 Live by “just in case.”
38 Apologize when you arrive earlier than scheduled.
39 Say “I thought you take lunch at 2pm” when you unintentionally interrupt
someone’s lunch break.
40 Soup is an indispensable part of a meal. Never eat without it.
41 Write in lower case (except in lists like this.)
42 Know the latest of everything so you can use it in leading Bible study.
43 Cinderella time is beyond three hours and before sundown.
44 Blow a flying kiss to say thank you and see you later.
45 Don’t hide your awe.
46 Additional responsibilities are a compliment.
47 Desire unending joy.
48 Sneakers forever!
49 Someone’s got to be the villain when it comes to spending church funds!
50 Save feel-god text messages for “emergencies.”
51 If people call you “Pastor,” let them.
52 “Amazing” and “Joey L. Garcia” go together like cup and saucer, soap and
water, Priscilla and Aquila, eucalyptus and the koala. (Wish my name were
Amazing.)

ISA NA NAMANG DECEMBER 16

Kung pinagbibigyan ng Diyos ang lahat ng kapritso ng tao, dapat sana’y matagal na akong tumimbuwang, kinain ng lupa at pinagpiyestahang paulit-ulit ng mga uod at bulate. Bente singko anyos lang ako nun nang hilingin ko sa kanyang kunin na nya ako. Pagod na kako ako. Sawa na ako sa buhay. Ayoko na ng mga responsibilidad. At wasak pa ang puso ko.

Kaya nga, tuwing magbe-bertdey ako, kagaya ngayon, palaging bumabalik ang isip ko dun sa hapon na yun – isang hapong kulay orange ang background ng langit at kulay asul ang foreground ng dagat – habang papalubog ang araw at sinisipa-sipa ko ang buhangin sa beach ng Muscat Intercon.

52 na ako ngayon.
At buhay pa rin.

Sa pagitan ng pagiging bente singko at singkuwenta’y dos, marami pang volumes ng kwento ang nagkahugis at syempre, nagkaroon ng iba’t-ibang settings at cast of characters. Halimbawa, nang mahimasmasan ako sa kabaliwang gusto ko nang mamatay, saka naman ako bumuo, umukit at nagluwal ng mga pangarap sabay tingala sa langit. Gusto kong makarating sa ganito at ganyang lugar, gusto kong magkaroon ng ganito at ganyang bagay, gusto kong makalasap ng ganito at ganyang karanasan. At gusto ko, lahat ng mga pangarap na yun, makamit ko na bago pa man ako tumuntong ng kuwarenta.

Anong bait ng kapalaran at langit!
Nairaos lahat ang nasa wish list!

Pero dahil buhay pa rin, patuloy pa rin ang sabayang pagsagwan at pagpapatianod sa ilog ng buhay. Minsan may nagtanong sa akin. Kung babalikan ko daw ba ang kabataan ko, ano yung bagay na gagawin ko na hindi ko nagawa? Ang bilis gumulong ng time machine sa isip ko. Kaya lang wala akong maisip na bagay na hindi ko nagawa nung bata pa ako. Isa yun sa malalaking bagay na ipinagpapasalamat ko. Habang sumisikad kasi ang araw, sumusukob tayo sa panahong angkop sa edad. At nung kabataan ko, wala akong pinalampas na pagkakataong maaaring malaktawan ko ang mga rumaragasang biyaya ng kabataan. Hirap. Sarap. Bisyo. Ambisyon. Pag-ibig. Sex. Lalo na sa sex!!!

Hirap? Check. Sus, ayoko nang isa-isahin. Futile exercise. Pero yung nakaranas ka na ng katakot-takot na hirap, sapat na yun para maging matibay ka. Sapat na yun para tuldukan ang kahirapan. Sapat na yun para naising makatikim naman ng sarap.

Bisyo? Check. Kung gagawa raw ng maraming mali sa buhay, mas mabuting gawin yun habang maaga pa. Kasi may panahon pang natitira para itama yun. Yung pagbibisyo ko, mas nangyari yun bilang bahagi ng pag-aaral. Walang dahilang rasyunal. Basta gusto ko lang. At nang naranasan ko nang malasing sa alak, mabangag sa drugs, manghina ang baga sa sigarilyo, matalo sa sugal at sa sari-sari pang bisyong nakakahiya na lang ipangalandakan pa, umayaw na rin ako. Basta ayoko na lang.

Ambisyon? Check. Yun kasi ang compass. Parang ganito lang: kung pupunta ka sa Divisoria, ang sasakyan mong jeep ay yung may karatulang Divisoria. Otherwise, hindi ka makakarating dun. Sa dinami-dami ng mga bagay na sabay-sabay umaasalto sa utak, puso at laman ng kabataan, mahirap pumalaot na walang direksyon. Ewan ko kung paanong sa kabila ng maraming sitsit at kantyaw para maging mapagpabaya, meron pa ring nanaig na disiplinang nakasilip sa mga araw na darating pa. Kahit naging pakawala ako sa pagpapasasa sa mga bago at kakaibang karanasan, laging nakabaon sa isip ko na lilipas din ang panahong bata ka.

Pag-ibig? Check.
Sex? Ehem.

Milestone sa akin nung nag-kuwarenta ako. Pakiramdam ko, doon ko pa lang hinubad yung pagkabata. At kung totoong nagsisimulang “mabuhay” ang isang tao pagtuntong ng kuwarenta, aba, dose anyos na ako ngayon. Na marami na rin namang nahigop na sabaw ng karunungan mula sa iba't-ibang kaldero ng buhay.

Tulad ng sinasabi sa Desiderata: “Take kindly the counsel of years, gracefully surrendering the things of youth.” Yan ang gusto kong mangyari pagtanda ko. Maging graceful. Maiwan ang kakirihan, kakitiran, kakulitan ng kabataan. Hindi naman sa aspetong pisikal yun ha? Pero sa pananaw. Kasi pwede pa rin naman sigurong tumawa nang malakas. Hindi ko yata kayang hindi tumawa na parang hyena. Kasi yun na ako.

Ayoko nang gawing big deal, lalo na ng iba, ang pag-iisa ko. Isang estudyante ng La Salle ang nag-interview sa akin tungkol sa single-blessedness. Malungkot daw ba ang maging single? E, lahat ba ng married masaya? Mukhang defensive ano? Pero ang totoo, hindi ko naranasang naging malungkot dahil single ako. Nalulungkot ka sa ibang bagay sa buhay, pero hindi dahil sa pag-iisa. Sa katunayan, maraming yugto ang buhay ko na ang pinakamasasayang bahagi, kapag naaalala ko, ay yung nag-iisa ako. Kasi sa pag-iisa ang pinakikisamahan mo lang ang sarili mo. May mga pagkakataong gusto mo na may kasama ka, pero hindi para kumapit sa kanya na para kang pilay, kundi gusto mo lang na may kasama sa isang partikular na okasyon. Hindi ako nakaramdam ng inadequacy o kakulangan; ang totoo, nakakaramdam ka lang ng kakulangan kung sa iba mo iaasa ang sarili mong kaligayahan.

Tanggap ko na ring gradweyt na ako sa drama ng puso. With honors pa! Sapat nang sa napakarami at paulit-ulit na pagkakataon naranasan kong magmahal at mahalin nang sapat sa sukat, kahit medyo labis pero hindi kulang. Kaya matagal nang winakasan ang paghahanap. Kapag tinatanggap mo ang isang bagay nang maluwag sa dibdib, mas nagiging payapa ka. Ayaw mo nang balikan yung panahong hindi-ka-makakain-hindi-ka-makatulog-lagi-kang-bagabag-dahil-pinaghahalo-ang-tamis- at-pait-ng-paglalapat-ng-puso. Kasi nga, may edad ka na. At hindi na bagay sa may edad na nagmumukhang tanga pa sa mga usaping pampuso.

Walong taon pa bago ako makakuha ng 20% diskwento sa maraming bagay. Mahaba-habang panahon pa rin yun. Marami pa akong magagawa. Kung loloobin ng Dios, mag-aaral pa ako sa darating na pasukan. Manonood ng sine minsan sa isang linggo. Susubaybay sa Billboard at sa PEP at sa Inquirer at sa People at sa Click the City. Magbabasa ng libro. Gagawa ng libro. Susulat ng libro. Mag-iimpok para sa higit pang pagtanda. Dadalisayin ang sarili bilang paghahanda sa pagtanda. Lilinisin ang kalooban para hindi kayamutan at iwasan sa pagtanda. Magpapalampas at magpapatawad. Magkukuwenta ng gastos at gagastusin. Magte-tennis. Magpapamasahe. Kakain ng masasarap. Magliliwaliw. Makikipagngitian pa rin. Makikipagpalitan ng cellphone number. Magmamahal sa magulang at mga kapatid at mga pamangkin at mga apo. Maghahanap ng mga bagong kaibigan habang idinadambana ang mga lumang kaibigan na siyang nagpapayaman, nagpapalalim, nagpapatotoo ng pagiging tao ko. Hindi na ipagpapaliban ang pagtikim ng mga lalasapin pang sarap, bawal man o hindi, dahil paubos na nang paubos ang mga dahong nakakapit sa tangkay ng oras.

Makikipagsaya pa rin sa mundo habang humahanap ng panahong makikipagniig sa sarili na kawangis ng Dios at samakatuwid ay kauri ng Dios na kahit pira-pirasong nakakalat sa lahat ng mga nilikhang lalang ng kanyang kamay at kapangyahiran, ay nananatiling buo.